نقش حسن نیت در قراردادهای بیمه

حسن نیت نقشی اساسی و حیاتی در عقد بیمه در مقایسه با سایر عقود بر عهده دارد چندان که این مهم در مواد مختلف قانون بیمه تلویحاً مورد تصریح قرار گرفته و مقنن به تعیین حکم و آثار این تکلیف اخلاقی پرداخته است. در مرحله مذاکرات مقدماتی و انعقاد عقد بیمه حسن نیت بیمه گذار در افشاء اطلاعات «اساسی» بروز پیدا می کند که اثبات سوء نیت وی نه تنها عقد بیمه را با بطلان مواجه می کند بلکه حق بیمه دریافتی توسط بیمه گر قابل بازگشت نمی باشد. در مورد اینکه مبنای عدم بازگشت حق بیمه چیست به تفصیل در پایان نامه سخن گفته ایم. همچنین اینکه افشاء اطلاعات حدود و ثغوری داشته و بیمه گذار موظف به بیان امور اساسی است. در مورد اینکه معیار اساسی بودن اطلاعات چیست چندین معیار در نظام های حقوقی مختلف مورد توجه واقع شده که بعد از بررسی آن راه حل اتخاذی حقوق ایران به تفصیل تشریح شده است. در جریان عقد بیمه حسن نیت را در انجام فعل یا ترک فعلی معین شاهد هستیم که ضمانت اجرای نقض آن با توجه به تحلیلی که کرده ایم با تفکیک بین حسن نیت بیمه گذار و سوء نیت او متفاوت است. حسن نیت صرفاً شامل بیمه گذار نشده بلکه بیمه گر و اشخاص ثالث مرتبط با قرارداد را در بر می گیرد. مسئله دیگر قابلیت استناد ایراد توسط بیمه گر در مقابل زیاندیده به جهت سوء نیت بیمه گذار می باشد که جواب به آن با توجه به بیمه های اجباری و اختیاری و در قسم دوم با عنایت به قبل از وقوع حادثه و بعد از وقوع آن متفاوت است.